شعبان ماهی است که همگی ما به تقرب جستن به خدا و جلب محبت اهل بیت علیهم السلام سفارش شده ایم. ماهی است که منسوب به حضرت سید انبیاء (صلى الله علیه وآله) است.

پیامبر گرامی اسلام (ص) می فرمود: شعبان ماه من است؛ هر که یک روز از ماه مرا روزه بدارد بهشت بر او واجب می شود. اما اکنون ماه شعبان در حال سپری شدن است و رو به اتمام دارد. چه کنیم که از فیوضات این ماه بزرگ بی نصیب نمانیم. امام رضا (ع) ما را در این مورد راهنمایی کرده است.

امام رضا (ع) در سفارشی حکیمانه همگی را سفارش کرده اند که در این ماه بسیار بخوانیم: “اللهم اِن لم یکُن غفرت لنا فی ما مضی من شعبان فاغفر لنا فیما بقی منه"زیرا خدای تعالی در این ماه به احترام ماه رمضان بسیاری را از آتش جهنم آزاد می سازد.(1).

امام رضا (ع) به نقل از رسول اکرم (ص) می فرمایند: رَجَبٌ شَهْرُ اللَّهِ الْأَصَبُّ وَ شَهْرُ شَعْبَانَ تَتَشَعَّبُ فِیهِ الْخَیْرَاتُ وَ فِی أَوَّلِ یَوْمٍ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ تُغَلُّ الْمَرَدَةُ مِنَ الشَّیَاطِینِ وَ یُغْفَرُ فِی کُلِّ لَیْلَةٍ لِسَبْعِینَ أَلْفاً.؛ ماه رجب ماه خداوند است که رحمت الهی در آن ریزش می‌کند و ماه شعبان ماهی است که در آن خیرات منشعب و پراکنده می‌شود و گسترش می‌یابد؛ و در روز اوّل ماه رمضان شیاطین در غل و زنجیر کشیده می‌شوند و در هر شب ماه مبارک رمضان هفتاد هزار نفر از بندگان گناهکار خدا آمرزیده می‌شوند. (2)

اما توصیه ویژه امام رضا علیه السلام در باره برخورداری از نعمات و فیوضات روزهای آخر ماه شعبان به اباصلت هروی است وقتی که در آخرین جمعه ماه شعبان، خدمت حضرت امام رضا(علیه السلام) می‌رود. حضرت ابتدا به او می‌فرمایند: اى اباصلت ماه شعبان بیشترش گذشت و این جمعه آخر آن است، پس آنچه از اعمال خیر که در این ماه در انجام آن کوتاهى کرده‏اى در این چند روزى که باقى مانده است تدارک کن، و بر تو باد به انجام آنچه به حال تو مفید است و ترک آنچه براى تو فایده‏اى ندارد و دعا و استغفار و تلاوت قرآن را افزون کن و از گناهان و نافرمانی‌هایت به‏ سوى خدا بازگرد و توبه کن، تا این ماه خدا به تو رو کرده باشد در حالى که تو با خدایت- عزّوجلّ- اخلاص ورزیده باشى و امانتى بر گردن خود باقى مگذار مگر آنکه آن را ادا کنى و نیز در دلت کینه هیچ مؤمنى نباشد مگر این که آن را از دل بیرون کنى و هیچ گناهى را که مرتکب بوده‏اى وامگذار مگر آنکه آن را رها کرده و از آن دورى گزینى و از خداوند پروا داشته باش و در امور نهان و آشکارت بر او توکّل و اعتماد کن و هر کس بر خدا توکّل کند همانا خداوند او را کافى است، زیرا خداوند کار خود را به انجام می¬ رساند و براى هر چیز اندازه‏اى قرار داده است، و در باقی‏مانده این ماه زیاد این ذکر را بگو: «اللّهم إن لم تکن قد غفرت لنا فی ما مضى من شعبان فاغفر لنا فیما بقی منه». (یعنى: پروردگارا! اگر تاکنون در این ماه ما را نبخشیده‏اى، پس از تو می‌خواهیم که در باقی مانده این ماه ما را ببخشى و بیامرزى). زیرا خداوند تبارک و تعالى در این ماه مردم بسیارى را از آتش آزاد مى‏کند.(3)

پانوشتها:

1. عیون اخبار الرضا، جلد2، صفحه 51

2. وسائل الشیعة،جلد10، صفحه 315

3. عیون اخبار الرضا، جلد2، صفحه 51