آیت الله جوادی آملی /// رقّت قلب چیست؟
رقّت قلب و عاطفی بودن یکی از امتیازات انسانهای مومن است ولی برخی مواقع شاید ندانیم چگونه میتوان به این مهم دست یافت و کسانی که اینگونهاند چگونه به این حالت دست یافتهاند.
در ادامه به پرسش و پاسخی در این زمینه اشاره میشود:
پرسش: رقّت قلب چیست؟
جواب: قلب، گاهی دارای رقّت است و گاهی هم دچار ضعف میشود. ممکن است کسی بگوید “من در تمام مدت عمر خود، حتی یک گوسفند را هم سر نبریدهام یا بریدن سر مرغی را ندیدهام"، این رقّت قلب نیست، بلکه ضعف نفس است، زیرا همین شخص وقتی بوی کباب گوشت گوسفندی که میخورد، به مشام فقرا میرسد، در خود هیچ احساسی ندارد.
رقّت قلب و عاطفه از فضایل انسانی است؛ در حالی که ضعف نفس هیچ فضیلتی ندارد. رقّت قلب راهی است که انسان با طی آن، بر اساس دستورات الهی، به خلق خدا خدمت میکند.
رقیق القلب کسی است که از دیدن یک فقیر واقعاً متأثر میشود یا وقتی از قیامت و دوزخ سخن به میان میآید، اشک در چشمانش حلقه میزند. راه رقّت قلب نیز دوری از گناه است. امام علی(علیهالسلام) میفرماید: «ما جفّتِ الدموع إلاّ لقسوةِ القلوب و ما قست القلوب إلاّ لکثرة الذنوب»(1)؛
“چشمها گرفتار خشکی نمیشوند، مگر در اثر قساوت قلب، و قلب گرفتار قساوت نمیشود، مگر با زیادی گناه.”
(1) بحارالانوار، ج 67، ص 55؛ وسائل الشیعه، ج 16، ص 45.