فواید کاسنی و کاهو در کلام امام صادق(ع)
بحث خوردنیها و نوشیدنیها از ابتدای خلقت انسان، بهصورت علمی و غیرعلمی وجود داشته و از دیرباز از واجبات زندگی بشر محسوب میشده است؛ البته دستورات خداوند متعال نیز که از طریق انبیا و ائمه معصومین (ع) به انسانها گوشزد شده، غیر از این موضوع مهم نیست.
تا به امروز نیز خوردنیها و نوشیدنیها بهعنوان یکی از دغدغههای مهم بشر از طرف دانشمندان و متخصصان تغذیه حائز اهمیت بوده است. کتاب اطعمه و اشربه (خوردنیها و نوشیدنیها) مجموعه ای از آیات قرآن کریم و احادیث و روایات نورانی ائمه معصومین (ع) و سخنان گهربار حکمای گرانقدر پیشین و مشتمل بر سه بخش مهم کلیات طبی، فقهی و اخلاقی میباشد که هر کدام به بخشهای مختلف تقسیم میگردد.
اکنون فواید برخی از میوهها را بهعنوان نمونه ذکر میکنیم؛
1-کاهو
امام صادق(ع) فرمودند: «بر شما باد کاهو که خون را صاف می کند». پزشکان گفتهاند: کاهو انواع ویتامینها را دارد و در آن بسیاری از املاح معدنی وجود دارد، مشروط بر این که آن قسمتی را که بیشتر آفتاب دیده بخورند.
دانشمند شیمیدان «نیومان» میگوید: کاهو از نظر داشتن آهن بسیار غنی است و گلبولهای قرمز خون را زیاد میکند و لذا صورت و لبها را سرخ مینماید و اعصاب را آرامش میبخشد و خواب آور است و چشم را شفاف میکند و به رنگ مو میافزاید که همه اینها از اثرات تصفیه خون است.
میگویند: درکاهو ویتامینهای ای- ب- ث میباشد و در آن ید و کلیسم و مواد قندی و چربی نیز وجود دارد و اگر خوب جویده شود به هضم غذا کمک می کند.
2- کاسنی
امام صادق(ع) فرمودند: «چه سبزی خوبی است کاسنی» و نیز فرمودند: «بر تو باد کاسنی که نطفه را زیاد و فرزند را زیبا میکند» و فرمودند: «هر کس شب را صبح کند در حالی که در شکم او هفت برگ کاسنی است، آن شب را از قولنج در امان خواهد بود».
پزشکان گفتهاند: کاسنی برای ضعف اعصاب و ضعف بینایی و فاسد شدن خون مفید است و بدن را پس از ضعف و لاغری تقویت میکند و قلب و کبد را فعال میسازد و رحم زنان را تمیز میکند و تب را برطرف میسازد.
درباره این سخن امام که فرمودند: نطفه را زیاد و فرزند را زیبا میکند، تأمل کن که در آن دو خاصیت برای کاسنی ذکر شده و این دو خاصیت حاصل نمیشود مگر پس از تعدیل رحم و پاکی آن و پس از تقویت قلب واعصاب و پس از آن که بدن قوت بگیرد؛ گویا که امام همه این منافع را با گفتن آن جمله در نظر داشته است.
تا اینجا به این مقدار اندک از گفتههای امام صادق(ع) درباره خواص و منافع میوهها و سبزیها اکتفا میکنیم این نمونهها نشانگر علم سرشار ایشان و گستردگی شناخت آن بزرگوار از علم طب است. اگر می خواستیم تمام آنچه را که از گفتههای امام دست یافتهایم در اینجا بیان کنیم، این مختصر گنجایش آن را نداشت.
از این گذشته یک فرد محقق وقتی به کتاب «خوردنیها و آشامیدنیها (اطعمه و اشربه) در فقه اهل بیت(ع)» مراجعه کند و در آن دقت به عمل آورد و در آداب خوردن و آشامیدن چه پیش از آنها و چه بعد از آنها و چه همزمان با آنها و نیز در سخنانی که در بین وقت آنها و تفصیلاتی که درباره گوشتها و حبوبات و میوهها و شیرها و روغنها و غیر آنها وارد شده، دقت کند علم فروانی خواهد یافت و به بحثهای با ارزشی در طب و بهداشت خواهد رسید و اعتراف خواهد کرد که امام صادق(ع) پیشوای متخصصان علم طب علاوه بر علم شرایع و ادیان است.
منبع: دانشجو
توصیههای پزشکی امام رضا(ع) برای روزهای پایانی تابستان
در طب سنتی ماه آب تقریبا همزمان با شهریورماه است و به صورت دقیق تر از 22 مرداد تا 22 شهریور را شامل می شود.به گزارش قدس، بر اساس آموزه های طب اسلامی، برای نگهداری تندرستی و پیشگیری از بیماریهای مختلف، بکار بستن تدابیر متناسب با هر فصل در گذر سال از اهمیت به سزایی برخوردار است. امری که امام رضا(ع) هم به آن توجه داده اند. آن حضرت می فرماید: غذایت را به اندازه عادتت و مطابق با محل زندگی و نوع فعالیت و زمانی که در آن به سر می بری، با خوردن سبکترین غذاهایی که می خوری آغاز کن . هر دو روز سه وعده غذا بخور و در حالی که هنوز اشتها داری باید دست از غذا خوردن بکشی.
امام رضا (ع) برای ماه آب که تقریبا مطابق شهریور است در طب الرضا می فرماید: آب سی و یک روز است، بادهای سموم دراین ماه شدید می شود. هنگام شب زکام به هیجان می آید باد شمال وزیدن می گیرد دراین ماه مزاج به ترید و چیزهای مرطوب خوردن صالح وسالم می گردد.(1)همانطور که اشاره شد امام رضا (ع) احتمال ابتلا به زکام در این ایام را دور از انتظار ندانسته اند. بنا بر این یکی از ناراحتی های پایانی فصل تابستان ممکن است ابتلا به زکام باشد.
امام رضا(ع) در بیانی دیگر برای پیشگیری از این بیماری در فصل تابستان می فرمایند: مَن أرادَ دَفَعَ الزُّکامِ فِی الشِّتاءِ أجمَعَ ، فَلیَأکُل کُلَّ یَومٍ ثَلاثَ لُقَمِ شَهدٍ ؛ هر کس مىخواهد در همه زمستان از زکام ایمن بماند ، هر روز ، سه لقمه عسل با موم آن بخورد .(2)
و همچنین می فرماید: وإذا جاءَ الزُّکامُ فِی الصَّیفِ ، فَلیَأکُل کُلَّ یَومٍ خِیارَةً واحِدَةً ، وَلیَحذَرِ الجُلوسَ فِی الشَّمسِ ؛ امّا اگر زکام در تابستان پیش آید ، در هر روز ، یک خیار بخورد و از نشستن در آفتاب ، خوددارى ورزد .(3)
امام رضا (ع) برای ماه آب همچنین خوردن ماست را نافع دانسته اند و در ادامه فرمودهاند: همچنین از خوردن مسهل، رنج و مشقت جوارح را باید کم کرد و ازگلهای خنک بهره مند شد.
بنابراین یکی دیگر از توصیه های امام (ع) برای این ایام استفاده از ماست است . باید دانست که ماست نه تنها یک میان وعده غذایى سریع، آسان و مغذى است که در تمام طول سال موجود است و در کشورهایى که از ماست در وعده هاى غذایى شان استفاده مى کنند، طول عمر مردم آن کشورها بیشتر است.متخصصین تغذیه می گویند یکى از فواید ماست تقویت توانایى بدن در تشکیل استخوان ها است. ماست و همچنین شیر گاو حاوى پروتئین خاصى هستند که به رشد بدن و نیز تقویت فعالیت سلولهاى استخوان ساز در بدن کمک مى کند.
در طب اسلامی هم که برگرفته از آیات و روایات و بدور از تفسیر به رای است٬هیچگاه از خوردن ماست منع نشده است.بلکه برای استفاده از آن با توجه به مزاج افراد تدبیر ویژ ه ای در نظر گرفته شده است.
مطابق روایات ائمه (ع) هموراه از ماست استفاده می کرده اند. در همین زمینه در روایت داریم که: عن أبی الحسن الرضا علیه السلام قال: من أراد الماست و لا یضرهُّ فلیصبَّ علیها الهاضوم، قلت: و ما الهاضوم؟ قال: النانخواه.امام رضا فرمود: هر کس مایل به خوردن ماست است و نیز مى خواهد که زیانى به او نرسد آن را با زنیان مصرف کند.
دستورى که از روایت فهمیده می شود تعادل بین اغذیه از نظر مواد غذایى است که این خود اصل بسیار اهمیتى در سلامت بدن است. چرا که ماست براى اشخاص سرد مزاج خوب نیست و رطوبت را زیاد مى کند ولى زنیان به اصطلاح ، طبعى گرم دارد لذا بین هر دو تعادل غذایى برقرار مى شود. (4)امام رضا (ع) همچنین برای این ماه بهره مندی از گلهای سرد و خنک را توصیه کرده اند. البته مطابق توصیه آن حضرت بوییدن گل نرگس خود خاصیت ایمنی در برابر زکام را هم داراست. امام رضا (ع) می فرماید: وَلیشُمَّ النَّرجِسَ ؛ فَإِنَّهُ یأمَنُ الزُّکامَ ، وکذلِک الحَبَّةُ السَّوداءُ،؛ گل نرگس ببویید؛ زیرا از زکام، ایمنى مىبخشد و همچنین است سیاه دانه.(5)
پی نوشت ها:
1. (طب الرضا - طب و بهداشت از امام رضا (ع) ص 53)
2. (بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 324)
3. (دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 110)
4. (الکافی 6 ر 329)
5. (طبّ الإمام الرضا علیهالسلام ، صفحه 38 ، بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه /324)منبع:شبستان
بزرگانی که همسایه حضرت عبدالعظیم شدند
در طول سالیان دراز بزرگان و علمای بسیاری در حرم حضرت عبدالعظیم و در جوار مقبره ایشان دفن شده اند. با برخی از آنها که جایگاه اخلاقی در میان مردم داشتند آشنا شوید.
مرحوم آیت الله محمد علی شاه آبادی
شيخ محمد علي شاه آبادي اصفهاني استاد عرفان امام راحل است.مدتها در نجف تحصيل نمود و يكي از اساتيدش آخوند خراساني است.مرحوم شاه آبادي از مراجع تقليد عهد خود بود و نزاع زيادي با رضا خان داشت.امام خميني هر گاه به نام او مي رسيدند معمولا عبارت روحي فداه را به كار مي بردند. خود شاه آبادي هم به حدي علاقه به خراساني دارد كه در شرح كفايه اش وقتي به نام او مي رسد عبارت"روحي فداه” را به كار مي برد.
ایشان در جایی دیگر فرموده اند:
همان طور که در حدیث شریف هم هست که در هر عصری خداوند تمام امور را بر محوریت امام عصر قرار داده است تمام امور از حرکت و سکون افلاک گرفته تا حیات و رزق و روزی بشر همه آن ها به دست حضرت ولی الله عجل الله تعالی فرجه الشریف است .
رسیدن به مقام قرب پروردگار، اساسش اوّل قلب مبارک امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف است. امام زمان است که قلب عالم است و این ممکن نیست بدون اطاعت تحقق پیدا کند.
وقتی حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف مظهر تامّ پروردگار است همه جا حاضر و ناظر می باشد. حضرت هرچند غائب هستند، ولی پیش ما حاضر هستند. حضرت به افکار و اعمال گذشته و آینده ما احاطه دارد؛ معنای انتظار ظهور همین است.
مرحوم آیت الله عبدالکریم حق شناس
مرحوم آیتالله میرزا عبدالکریم حق شناس(تهرانی) در سال 1338 ه.ق برابر با 1298 ه. ش در تهران در خانوادهای مذهبی دیده به جهان گشود. وی تحصیلات مقدماتی و ادبیات را در محضر آیتالله حاج شیخ محمدرضا تنکابنی فرا گرفت و عرفان را نیز از محضر آیتالله شاهآبادی تلمذ کرد.
ایشان همچنین دروس فقه و اصول را در هجرتی که به سال 1358 ه.ق به قم داشتند از محضر بزرگانی چون آیتالله حجت و آیتالله خوانساری و آیتالله العظمی بروجردی فرا گرفتند. مدتی نیز از محضر فقه و اصول امام بهرهمند شدند و البته مراوداتی در بحث اخلاق با امام راحل نیز داشتند.
آیت الله حقشناس میفرمودند:
هر شخص مضطری در هر مكانی كه باشد به حضرت بقیه الله متوسل شود، خود حضرت تشریف میآورند.
مرحوم آیت الله شیخ محمود تحریری
ایشان در یک خانواده ی متدین و در حد متوسط از جهت زندگی ، در تهران سال 1299 ه-ش چشم به جهان گشود و از همان زمان جوانی آثار تدین و روح معنویت و تلاش در راه کسب علم و کمالات نفسانی از چهره اش نمایان بود به طوری که پدر ایشان گفته بود : من چشم امید به ایشان دارم ، شاید او برایم- آخرتم- کاری بکند.
ایشان اساتید بزرگی را در حوزه علمیه قم درک کرد، اساتید در درسهای سطح ایشان عبارتند از حضرات آیات: آقای سلطانی، آقای گلپایگانی، آقای نجفی، آقای مرعشی- رضوان الله علیهم-
اساتید درس خارج ایشان حضرات آیات عظام : آقای حاج سید محمد تقی خوانساری ، آقای سید صدر الدین صدر ، آقای سید محمد حجت امام خمینی و آقای بروجردی- رضوان الله علیهم-
اساتید فلسفه ی ایشان: مرحوم حاج آقا جواد خندق آبادی و علامه سید محمد حسین طباطبایی-رضوان الله علیهما- تلاش علمی ایشان به گونه ای بود که حدود یک دوره کتاب صلاه مرحوم آیت الله العظمی بروجردی را به زبان عربی تقریر کرد که اکنون اکثر آن به صورت خطی موجود است. در حال حاضر مزار ایشان در کنار قبر مطهر آیت الله شاه آبادی می باشد.
مرحوم حجت الاسلام محمد تقی فلسفی
حجت الاسلام والمسلمین محمد تقی فلسفی فرزند آیت الله حاج شیخ محمدرضا تنكابنی در سال 1286 شمسی در تهران متولد شد. حجت الاسلام والمسلمین فلسفی خطیب ارزشمند و توانا و سخنور بی همتایی بود كه در جهت پیشبرد اهداف و آرمان های نهضت امام(ره) و انقلاب اسلامی با حضور فعّال و سرنوشت ساز خود در صحنه های گوناگون سیاسی، مبارزاتی و تبلیغاتی نقش موثر و به سزایی داشت. ایشان در دوران پیش از انقلاب اسلامی در سخنرانی های خود درباره دین اسلام، مسئولیت های دینی، روابط اجتماعی انسانها ـ علل انحطاط اخلاقی جوانان و به خصوص در مسایل سیاسی روز و روشنگری و افشاگری عملكرد رژیم سفاك پهلوی وقت، بارها توسط مأموران ساواك بازداشت شده و ممنوع المنبر گردید.
امام خمینی(ره) به مقام و منزلت آقای فلسفی از آغاز آگاهی داشتند از این رو، او را «زبان گویای اسلام» ودر پیام دیگر او را «سخنگوی دیانت اسلام» خواندند.با پیروزی انقلاب اسلامی حجت الاسلام فلسفی همچنان به فعالیتها و منبرهای روشنگر خویش ادامه داد و سرانجام در روز 77/9/27 دارفانی را وداع گفت و در جوار حرم مطهر حضرت عبدالعظیم علیه السّلام در مقبره آیت الله كاشانی به خاك سپرده شد.
مرحوم آیت الله حاج آقا مجتبی تهرانی
حاج آقا مجتبی از شاگردان خاص امام خمینی(ره) است که محضر علمی و معرفتی ایشان را به خوبی درک کرده و از جمله اولین کسانی به شمار میرفت که مباحث درسی امام(ره) را در سنین جوانی تدوین کرده است. وقتی حضرت امام خمینی(ره) به عراق تبعید شد وی نیز به نجف اشرف رفت و در جلسه درس امام خمینی(ره) شرکت کرد.
آیتالله تهرانی به لحاظ اخلاقی و سلوکی به شدت از حضرت امام خمینی(ره) متأثر بود و طرز تفکر معنوی و سلوکی آنها در مقام نظر و عمل کاملا با هم مشابهت داشت. آیت الله تهرانی از نظر مبانی اجتماعی و مواضع سیاسی نیز تماماً در استاد خویش ذوب شده بود.
آیتالله تهرانی اصرار داشت گمنام و ناشناخته باقی بماند به همین دلیل علاقه نداشت عکسی از وی گرفته شود، همچنین آیندهنگری و شناخت عمیق افراد و روابط آنها از خصوصیاتی است که در کمتر کسی دیده میشد.
حاج آقا مجتبی می فرمودند:
اگر میخواهی صدقه بدهی، همینطوری صدقه نده؛ زرنگ باش، حواست جمع باشد، صدقه را از طرف امام رضا (ع) برای سلامتی آقا امام زمان (عج) بده! برای دو معصوم است؛ دو معصومی که خدا آنها را دوست دارد، ممکن نیست خداوند این صدقه تو را رد کند، تو هم اینجا حق واسطهگریات را می گیری. تو واسطهای و همین حق واسطهگری است که اجازه میدهد تو به مراحل خاص برسی …
مرحوم آیت الله عزیز خوشوقت
حضرت آیت الله عزیز خوشوقت أعلی الله مقامه در سال 1305 هجري شمسي در دامان والدینی متدین از اهل زنجان قدم به عالم فانی گذاشتند. والدین ایشان بعد از مدت کوتاهی به شهر تهران مهاجرت نمودند و ایشان از سه سالگی در منطقه مذهبی در جنوب تهران رشد و نمو یافتند. فارغ از مراتب علمي شخصيتي مستحكم و استوار و انقلابی داشتند. آنان كه محضر مباركش را درك كرده بودند سکینه و وقار الهی را در او مي يافتند و استحكام معنوي و علمي را در پاسخهای کوتاه و شفاف وی به وضوح مي ديدند.
تواضع و مردمی بودن به همراه سكوتهاي طولاني و معنا دار ایشان، پرده از عمق وجود او برمي داشت. همين ویژگیهای ممتاز موجب شده بود تا علامه طباطبائي أعلي الله مقامه، ايشان را محل رجوع مطمئني براي طالبان معرفت و هدایت بدانند و رهبر معظم انقلاب نيز ايشان را فانوس هدايت در طوفانهاي گوناگون معرفي نمايند
فواید گذشت از لغزش افراد چیست؟
بررسی منابع اسلامی نشان میدهد که «گذشت» یکی از اصول اساسی در برخورد با لغزش افراد است.
به گزارش سرویس دین و اندیشه خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، قرآن کریم، حتی در همان آیاتی که کیفر و مجازات را برای مجرمان و گناهکاران تشریع میکند و مؤمنان را از خطر و زیان آنان برحذر میدارد، گذشت و چشم پوشی از خطایشان را نیز به عنوان یک ارزش برتر مطرح میسازد.
امام رضا(ع)- درباره آیه «پس با گذشتی نیکو گذشت کن …» مقصود آیه را، گذشتِ بدون کیفر دادن و نکوهش و سرزنش عنوان میکنند1″.
امام علی(ع) همچنین گذشت را زکات پیروزی توصیف کردهاند2″.
پیامبر خدا(ص) در پاسخ به این سوال که گذشت کردن چه ثمراتی دارد؟ فرمودند: “بر شما باد به گذشت؛ زیرا که گذشت جز بر عزّت بنده نمیافزاید. پس از یکدیگر گذشت کنید، تا خداوند شما را عزّت بخشد3″.
ایشان میفرمایند: “هر که پُرگذشت باشد، عمرش دراز شود4″.
رسول مکرم اسلام(ص)همچنین تاکید میفرمایند: “از لغزشهای خطاکاران درگذرید، تا بدین سبب خداوند شما را از مقدّرات ناگوار نگه دارد5″ .
آن حضرت نیز فرمودند: “هر کس در زمانی که قدرت (بر انتقام) دارد گذشت کند، خداوند در روز دشواری از او گذشت کند6″.
البته مضامین بخشی از روایات و احادیث معصومین(ع) حاکی از عقوبت افرادی است که شایسته عقوبت هستند لذا امام زین العابدین(ع) در رساله حقوق خود میفرماید: “حق کسی که به تو بدی کرده، آن است که از او بگذری، ولی اگر عفو او را مضر دانستی، میتوانی او را عقوبت کنی7″.
در سخن دیگری امام علی(ع)کسی را که از روی علم و اطّلاع مرتکب جرمی شده، شایسته عفو ندانسته، میفرماید: ” آن که با بصیرت بر زشتی گناه، آن را مرتکب میشود، سزاوار عفو نیست8″.
منابع روایات:
1- أعلامالدین: 307 منتخب میزان الحکمة: 388
2- نهج البلاغة: الحکمة 211 منتخب میزان الحکمة: 388
3- الکافی: 2 / 108 / 5 منتخب میزان الحکمة: 386
4- أعلام الدین: 315 منتخب میزان الحکمة: 388
5- تنبیه الخواطر: 2 / 120 منتخب میزان الحکمة: 388
6- کنز العمّال: 7007 منتخب میزان الحکمة: 388
7- بحارالانوار، ج 77، ص 419
8- شرح غررالحکم، ج 1، ص 391