بررسی منابع اسلامی نشان می‌دهد که «گذشت» یکی از اصول اساسی در برخورد با لغزش افراد است.

به گزارش سرویس دین و اندیشه خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، قرآن کریم، حتی در همان آیاتی که کیفر و مجازات را برای مجرمان و گناهکاران تشریع می‌کند و مؤمنان را از خطر و زیان آنان برحذر می‌دارد، گذشت و چشم پوشی از خطایشان را نیز به عنوان یک ارزش برتر مطرح می‌سازد.

امام رضا(ع)- درباره آیه «پس با گذشتی نیکو گذشت کن …» مقصود آیه را، گذشتِ بدون کیفر دادن و نکوهش و سرزنش عنوان می‌کنند1″.

امام علی(ع) همچنین گذشت را زکات پیروزی توصیف کرده‌اند2″.

پیامبر خدا(ص) در پاسخ به این سوال که گذشت کردن چه ثمراتی دارد؟ فرمودند: “بر شما باد به گذشت؛ زیرا که گذشت جز بر عزّت بنده نمی‏‌افزاید. پس از یکدیگر گذشت کنید، تا خداوند شما را عزّت بخشد3″.

ایشان می‌فرمایند: “هر که پُرگذشت باشد، عمرش دراز شود4″.

رسول مکرم اسلام(ص)همچنین تاکید می‌فرمایند: “از لغزش‌های خطاکاران درگذرید، تا بدین‏ سبب خداوند شما را از مقدّرات ناگوار نگه دارد5″ .

آن حضرت نیز فرمودند: “هر کس در زمانی که قدرت (بر انتقام) دارد گذشت کند، خداوند در روز دشواری از او گذشت کند6″.

البته مضامین بخشی از روایات و احادیث معصومین(ع) حاکی از عقوبت افرادی است که شایسته عقوبت هستند لذا امام زین العابدین(ع) در رساله حقوق خود می‌فرماید: “حق کسی که به تو بدی کرده،‌ آن است که از او بگذری، ولی اگر عفو او را مضر دانستی، می‌توانی او را عقوبت کنی7″.

در سخن دیگری امام علی(ع)کسی را که از روی علم و اطّلاع مرتکب جرمی شده، شایسته عفو ندانسته، می‌فرماید: ” آن که با بصیرت بر زشتی گناه، آن را مرتکب می‌شود، سزاوار عفو نیست8″.

منابع روایات:

1- أعلام‌الدین: 307 منتخب میزان الحکمة: 388

2- نهج البلاغة: الحکمة 211 منتخب میزان الحکمة: 388

3- الکافی: 2 / 108 / 5 منتخب میزان الحکمة: 386

4- أعلام الدین: 315 منتخب میزان الحکمة: 388

5- تنبیه الخواطر: 2 / 120 منتخب میزان الحکمة: 388

6- کنز العمّال: 7007 منتخب میزان الحکمة: 388

7- بحارالانوار، ج 77، ص 419

8- شرح غررالحکم، ج 1، ص 391