شکیبایی و صبر در آنچه که قرآن و روایات نسبت به آن دستور صبر داده‌اند، مسأله‌ای الهی، اخلاقی و انسانی است، و امری محبوب حق، و سزاوار اجر بزرگ و ثواب عظیم است.

صبر، عامل حفظ دین و نگاهبان انسان از بی میل شدن به حق و حقیقت، و عامل تقویت روح و روان، و حافظ انسان از افتادن در دام شیاطین جنی و انسی است.

امام صادق(ع) درباره این که چه کسی بر صبر، سرشته شده است؟ می‌فرمایند: “مؤمن، بر صبر در برابر سختی‌ها سرشته شده است1″.

امام جواد(ع) نیز با اشاره به کمترین فایده صبر در برابر مصیبت فرمودند: ” صبر در برابر مصیبت، مصیبتی است برای کسی که از گرفتاری مصیبت دیده شاد می‏‌شود2″.

همچنین امام علی(ع) درباره اهمیت صبر فرمودند: ” در برابر امور ناخوشایند خود را به صبر وادار؛ و چه نیکو خویی است، خود را به صبر واداشتن به خاطر حقّ3″.

رسول خدا(ص) نیز در خصوص نسبت صبر با ایمان دارد هنگامی که سؤال شد ایمان چیست فرمودند: “صبر4″.

امام صادق(ع) همچنین صبر را رأس ایمان توصیف می‌کنند5″.

منابع احادیث:

1- مشکاة الأنوار: 23 منتخب میزان الحکمة: 312

2- کشف الغمّه: 3 / 139 منتخب میزان الحکمة: 312

3- نهج البلاغة: الکتاب 31 منتخب میزان الحکمة: 314

4- مسکّن الفؤاد: 47 منتخب میزان الحکمة: 312

5- الکافی: 2 / 87 / 1 منتخب میزان الحکمة:312

یکی از استادان شیخ مرتضی آقا تهرانی نقل می کرد که در خواب ، مرحوم آیت الله حاج شیخ عبدالکریم حائری رحمة الله را دیدم . پرسیدم :آیا شما در آن عالم عذاب هم می شوید ؟ فرمود : یک عذاب دارم و آن این حسرت و غصه است که چرا بیشتر به یاد خدا نبودم. دلم برای آن لحظاتی می سوزد که به یاد خدا نبودم .این بزرگ ترین عذاب برای من است.

براستی چرا انسان تا زمانی که در این عالم به سر می برد ، به یاد خدا و ذکر خدا توجه ندارد.باید بدانیم که اگر در این دنیا نتوانستیم خدا را یاد کنیم ، در آن دنیا نیز فرصتی داده نمی شود.بیاییم در شبانه روز ، فرصتی را به او اختصاص دهیم.در هنگام ظهر ، اگر هم کاری داریم، به نماز اهمیت بیشتری دهیم، چون هیچ کاری مهم تر از نماز و ملاقات با خدا نیست. این کار اثر دیگری نیز دارد ؛ به ویژه برای کسانی که خانواده تشکیل داده اند ، چرا که فرزندانشان نیز اهل نماز شده و برای نماز اهمیت قائل می شوند. یکی از علل بی توجهی فرزندان به نماز ، این است که هنگام نماز هر یک از پدر و مادر به کاری مشغول اند و لذا فرزند می پندارد که شاید نماز اهمیت چندانی ندارد، والا اگر بزرگ تر ها به نماز بایستند ، کودکان نیز می آیند.متاسفانه بسیاری از خانواده ها به این امر چندان توجهی ندارد ، اما آیا به راستی در برابر امور مادی و دنیوی نیز همین گونه ایم ؟ اگر با کسی وعده ای بگذاریم تا مبلغی پول از او بگیریم ، دیر و زود آن برای ما مهم نیست؟

منبع: فرهنگ نیوز

پرسش :

وقتی صبر تمام شود فرج می‌رسد، منظور چه گشایشی است؟

پاسخ:

انسان در زندگی خود گاه به اشخاصی دل می‌بندد و از آنها امید کمک و دست‌گیری دارد، اما ممکن است این امید ثمربخش نباشد و در نهایت به ناامیدی ختم شود. در منابع دینی ما روایاتی وجود دارد مبنی بر این‌که در این شرایط اگر انسان از همه ناامید شد، اما صبر پیشه کرد و تنها دل به خدا بست، گشایشی در کارش پدید خواهد آمد. در این فرصت به چند روایت از باب نمونه اشاره خواهیم کرد:

1. «قَالَ الرِّضَا (ع) مَا أَحْسَنَ الصَّبْرَ وَ انْتِظَارَ الْفَرَجِ أَ مَا سَمِعْتَ قَوْلَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ ارْتَقِبُوا إِنِّی مَعَکُمْ رَقِیبٌ فَانْتَظِرُوا إِنِّی مَعَکُمْ مِنَ الْمُنْتَظِرِینَ فَعَلَیْکُمْ بِالصَّبْرِ فَإِنَّهُ إِنَّمَا یَجِی‏ءُ الْفَرَجُ عَلَى الْیَأْس‏»؛[1] امام رضا(ع) فرمود چه نیکو است صبر و انتظار فرج. آیا نشنیدید سخن خدای بزرگ را که فرمود: «منتظر بمانید، من نیز با شما منتظر مى‌‏مانم.[2] به انتظار بمانید من هم با شما به انتظار مى‌‏مانم».[3] پس صبر پیشه کنید؛ چرا که پس از ناامیدی فرج و گشایش پیدا می‌شود.

2. «قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ (ع)‏ إِذَا أَرَادَ أَحَدُکُمْ أَنْ لَا یَسْأَلَ رَبَّهُ شَیْئاً إِلَّا أَعْطَاهُ فَلْیَیْأَسْ مِنَ النَّاسِ کُلِّهِمْ وَ لَا یَکُونُ لَهُ رَجَاءٌ إِلَّا عِنْدَ اللَّهِ فَإِذَا عَلِم‏ اللَّهُ ذَلِکَ مِنْ قَلْبِهِ لَمْ یَسْأَلِ اللَّهَ شَیْئاً إِلَّا أَعْطَاهُ»؛[4] امام صادق(ع) فرمود: هر گاه یکى از شما اراده کرد چیزی از خداوند نخواهد، مگر این‌که خداوند به او ببخشد، باید از تمام مردم ناامید گردد، و امیدى جز به خدای عزّ و جلّ نداشته باشد، پس چون خداوند چنین حالتى را از دل بنده بداند آن بنده چیزى نخواهد مگر این‌‌که خداوند به او می‌بخشد.

3. «عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ (ع) قَالَ: رَأَیْتُ الْخَیْرَ کُلَّهُ قَدِ اجْتَمَعَ فِی قَطْعِ الطَّمَعِ عَمَّا فِی أَیْدِی النَّاسِ وَ مَنْ لَمْ یَرْجُ النَّاسَ فِی شَیْ‏ءٍ وَ رَدَّ أَمْرَهُ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فِی جَمِیعِ أُمُورِهِ اسْتَجَابَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ فِی کُلِّ شَیْ‏ءٍ»؛[5] امام سجاد(ع) می‌فرماید: تمام خیر و نیکى را در بریدن طمع از دست مردم است می‌بینم. هر کس هیچ امیدى به مردم نداشته باشد و امرش را در هر کارى به خداى عز و جل واگذارد، خداى متعال نیز در هر چیزى او را اجابت کند.
شایان ذکر است که در مسئله ظهور امام زمان(عج) نیز همین گونه است. اگر شیعیان جز از کمک خدا از هر چیز دیگری ناامید شوند، فرج فرا خواهد رسید.

________________________________________
[1]. ابن بابویه، محمد بن على‏، کمال الدین و تمام النعمة، غفارى، على اکبر، ج 2، ص 645، اسلامیه، تهران، چاپ دوم، 1395ق.
[2]. هود، 93.
[3]. اعراف، 71.
[4]. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، غفارى على اکبر، آخوندى، محمد، ج 2، ص 148، دار الکتب الاسلامیة، تهران، چاپ چهارم، 1407ق.
[5]. همان.

اسلام دینی است که برای تمام ابعاد زندگی پیروان خود برنامه دارد. طبیعی است که مسائل اقتصادی که در زندگی انسان‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است نیز از دید اسلام پنهان نماند. اسلام با وضع مالیات‌های اسلامی همچون خمس و زکات، برای این بُعد زندگی انسان‌ها نیز برنامه‌ریزی کرده است؛ اما دستورهای مالی اسلام به خمس و زکات منحصر نمی‌شود و مسلمان راستین باید در حد توان خود، در راه اعتلای دین اسلام گام بردارند و برای پیشرفت آن هزینه کنند. شاید بتوان گفت تأمین هزینه‌های مسجد،‌ یکی از بهترین راه‌هایی است که مؤمنان با انجام آن، می‌توانند قسمتی از دِین خود را به اسلام ادا ‌کنند. اما این مهم چگونه اتفاق می‌افتد؟ چگونه می‌توان مسلمانان را ترغیب کرد تا با میل و رغبت، قسمتی از هزینه‌های مسجد را به عهده بگیرند؟

آیات و روایات تشویق‌کننده
در این زمینه آیات و روایاتی وجود دارد که مؤمنان را به این امر مهم ترغیب می‌کند. در قرآن درباره ویژگی کسانی که مساجد را آباد می‌کنند، چنین آمده است: « انّما یعمر مساجد الله من امن بالله و الیوم الاخر و اقام الصّلوه و اتی الزّکوه و لم یخش الاّ الله فعسی اولئک ان یکونوا من المهتدین؛ٰ مساجد الهی را تنها کسی آباد می‌کند که ایمان به خدا و روز قیامت آورده و نماز را بر پا دارد و زکات را بپردازد و از چیزی جز خدا نترسد، امید است چنین گروهی هدایت یابند».

همچنین پیامبر اکرم در روایتی فرمودند: «کسی که در یکی از مساجد خدای بزرگ چراغی بیفروزد، تا زمانی که نوری از آن چراغ در مسجد می‌تابد، فرشتگان و حاملان عرش خدا، پیوسته برای او استغفار می‌کنند».2 آن حضرت در روایت دیگری فرمودند: «هر کس دوست دارد قبرش تاریک نباشد، مساجد را نورانی کند».3 می‌توان امروزه مصداق این دو روایت را در پرداخت هزینة برق مسجد دانست و شاید بتوان گفت دیگر هزینه‌های مسجد نیز شامل این روایات می‌شوند.

مسجد به منزلة سازمانی مردم‌نهاد
امروزه در تمام دنیا سازمان‌های مردم‌نهاد (NGO) مشغول فعالیت هستند. این سازمان‌ها معمولاً فعالیت‌های خیرخواهانه انجام می‌دهند و هزینه‌های آنها، اغلب توسط اعضا یا افراد نیکوکار تأمین می‌شود. در اسلام سازمانی وجود دارد که تقریباً همانند سازمان‌های مردم‌نهاد است با این تفاوت که کارایی آن به مراتب بیشتر است. مسجد مکانی است که در طول تاریخ همواره فعالیت‌های خیرخواهانه‌ای در آن صورت می‌گرفته است. این فعالیت‌ها نیازمند هزینه است که همان‌طور که هزینة اغلب سازمان‌های مردم‌نهاد، توسط اعضای آن تأمین می‌شود، بسیار شایسته است که هزینه‌های مسجد نیز توسط نمازگزاران تأمین شود. اگر نمازگزاران به کارکردهای مسجد توجه کنند و حتی ثواب آبادی آن را در نظر نگیرند،‌ مطمئناً در پرداخت هزینه‌های آن کوتاهی نخواهند کرد.

مخارج مسجد، مؤونه مؤمنان
‌ در پایان باید گفت که مخارج مسجد باید جزء مؤونه زندگی افراد مؤمن و مسجدی قرار گیرد؛ نه اینکه کمک به مسجد به صورت گسسته و موردی باشد. علاوه بر آیات و روایاتی که بر این امر تأکید می‌کنند که در این نوشته به بعضی از آنها اشاره شد، دلیل عقلی و اجتماعی نیز آن را تأیید می‌کند. امروزه نقش مثبت مسجد در اجتماع بر هیچ‌کس پوشیده نیست. مسجد با کارکرد چند بُعدی خود، موجب کاهش جرایم اجتماعی، افزایش آگاهی عمومی، تقویت همبستگی اجتماعی و ملی و… می‌شود. لذا آثار سازندة تأمین مخارج مسجد، بسیار فراتر از کمک به فقرا یا شرکت در برنامه‌های خیریة دیگر است. متأسفانه گاهی بعضی از افرادی که از نقش مهم مسجد در زمینه‌های مختلف اجتماعی غافل هستند، صرف هزینه در جای دیگر را بر مسجد ترجیح می‌دهند. در حالی که اگر این افراد حتی با دیدی غیرمذهبی به مسجد نگاه کنند و کارکردهای آن را در نظر بگیرند، هیچ‌گاه چنین تصور باطلی نخواهند کرد.

پی‌نوشت ها:
1_(توبه:18.)
2_(صدوق؛ من لایحضره الفقیه؛ ج1، ص169.)
3_(میرزای نوری؛‌ مستدرک‌الوسائل؛ ج3، ص386.)
جعفر مروجی (کارشناس ادبیات فارسی و فعال حوزه رسانه)
منبع: شبستان

عملیات تموم شد . منطقه دست ما بود
یه شب سخت ولی صبحی دلنشین
حاجی همه رو جمع کرد . میخواست آمار بگیره
کل گردان که جمع شدن حاجی بلند گفت :
بچه ها حواستون جمع باشه ممکنه پاتک بزنن
هر کسی هر چیزی کم داره بگه
اونایی که گفتم دست راستشون بالا
تعدادی دستاشونو بالا بردن و حرفشونو گفتن
حاجی گفت دیگه کسی نبود ؟
یه نفر پا شد و گفت حاجی من موندم
حاجی گفت : پس چرا دستتو …. حرفش نا تموم موند
همگی نگاهمون برگشت سمتش
با خنده گفت : حاجی من دستمو گم کردم
یکی زاپاس دارین ؟
حاجی اشکش سرازیر شد