کتاب «مکیال المکارم فی فوائد الدعاء للقائم»، همان طور که از نامش مشخص است، درباره امام زمان(عج) تألیف شده است. این کتاب از جمله کتاب‌هایی است که در قرن چهاردهم هجری قمری و به زبان عربی نگاشته شده است.[1] کتاب «مکیال المکارم» دارای هشت بخش است که هر کدام به موضوع خاصی می‌پردازد.[2]
بخش اول: وجوب شناخت امام زمان(عج) از دیدگاه عقل و نقل.
بخش دوم: درباره اثبات وجود حضرت حجت(عج) به وسیله آیات و روایات.
بخش سوم: بیان حقوق و توجهات آن‌حضرت نسبت به شیعیان.
بخش چهارم: توضیح درجات و ویژگی‌های آن‌حضرت به استناد آیات و روایات.
بخش پنجم: بیان آثار دعا برای حضرت حجت(عج).
بخش ششم: بیان پنجاه زمان و هشت مکان مشخص جهت دعا برای آن‌حضرت.
بخش هفتم: چگونگی دعا برای تعجیل ظهور امام مهدی(عج).
بخش هشتم: تبیین وظایف و تکالیف بندگان به خصوص شیعیان و مسلمانان نسبت به امام مهدی(عج).

معرّفی مؤلف «مکیال المکارم»
نویسنده کتاب «مکیال المکارم» سيد ميرزا محمد تقی موسوی اصفهانی، فرزند سید عبد الرزاق مشهور به «فقیه احمدآبادی» عالمی فاضل و سخنرانی باتقوا بود. مرحوم آقا بزرگ تهرانی می‌گوید: او برایم نقل کرد که در شب جمعه، پنجم جمادی الاولی سال 1301 به دنیا آمد. او از محضر پدرش و علامه میرزا بدیع و محمد کاشانی و عبدالکریم جزی و سید ابوالقاسم دهکردی شاگردی کرد و از جزی و دهکردی اجازه روایت گرفت. او شب بیست و پنجم ماه مبارک رمضان سال 1348 از دنیا رفت و در کنار پدرش در قبرستان تخت فولاد اصفهان به خاک سپرده شد. او عالمی بزرگ بود که به وظایف شرعی خود و موعظه و تألیف و دیگر امور می‌پرداخت.[3] مادرش دختر میرزا حسین نائب الصدر و دایی‌اش سید میر محمد صادق مدرس بود.[4]
برخی از کتاب‌های او عبارتند از: 1. تفسير القرآن الكريم به زبان عربی؛ 2. أبواب الجنات فی آداب الجمعات؛ 3. وظيفة الأنام في زمن غيبة الإمام به زبان فارسی؛ 4. نور الأبصار في فضيلة الانتظار (فارسی) 5. كنز الغنائم فی فضل الدعاء للقائم.[5]
هر چند که معمولاً درباره هیچ کتابی نمی‌توان حکم کلی به معتبر بودن یا معتبر نبودن داد و آن‌را به طور کامل تأیید یا رد کرد، ولی با توجه به مطالب ذکر شده در آن ، و استناد بیشتر مطالب موجود در آن به آیات و روایات کتب معتبر، در کل می‌توان گفت که این کتاب، مرجع مناسبی برای شناخت امام زمان(عج) است.

__________________________________________

[1]. این کتاب توسط سیدمهدی حائری قزوینی به زبان فارسی ترجمه شده است.
[2]. موسوی اصفهانی، محمد تقی، مکیال المکارم، تحقیق: حائری قزوینی، مهدی، ص 31، مسجد مقدّس جمکران، قم، 1387ش.
[3]. آقا بزرگ تهرانی، محمد محسن، طبقات اعلام الشیعه نقباء البشر فی القرن الرابع عشر، محقق: طباطبایی، عبدالعزیز، طباطبایی بهبهانی، محمد، ج 1، ص 258، دارالمرتضی، مشهد.
[4]. اصفهانی، محمد تقی، مکیال المکارم، تحقیق: عاشور، سید علی، ج 1، ص 5، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، بیروت، چاپ اول، 1421ق.
[5]. مکیال المکارم، تحقیق: عاشور، سید علی، ج 1، ص 7.

منبع: اسلام کوئیست

متن زیر برگرفته از کتاب"نسیم اندیشه” نوشته آیت الله جوادی آملی به برخی سوالات درباره اسرار پنهان و کشف شهود می پردازد.

چرا برخی از نعمت چشم برزخی برخوردارند ولی ما از آن محروم هستیم؟

این مساله مطلوب همه انسان ها است. ما موظیفم هر اندازه از اسرار پشت پرده که در اختیار ما قرار دارند، بپذیریم و کوشش کنیم که هر چه بیشتر از آن باخبر شویم. البته این کار بسیار دشوار است، زیرا برای روشن شدن بخشی از اسرار پشت پرده ی غیب دو راه داریم:
نخست آن که با رنج و تلاش، خود را به پرده نزدیک کنیم و گوشه پرده را کنار بزنیم، یا اینکه بیدار و هوشیار باشیم تا نسیمی بوزد و پرده کنار برود و لحظه ای از پشت پرده با خبر شویم. مساله مهم این است که اگر کسی از اسرار غیب آگاه شد، نمی تواند آن را تحمل کند. همه ما از جمال یوسف سخن شنیده ایم برای مثال شنیده ایم که وقتی زن های مصر او را دیدند، بی اختیار دست های خود را بریدند. این در حالی است که وجود مبارک یوسف، مانند این است که انسان عکس ماه را روی کاغذ کاهی بکشد؛ این عکس چقدر از حقیقت ماه را نشان می دهد؟
بسیاری از دوستان و پدران ما که از دنیا رحلت کرده اند، نه به خواب ما می آیند و نه به عالم ما توجه دارند؛ با آن که ما همواره با فاتحه و صدقه از آنها یاد می کنیم، چون آنها به جایی رفته اند که مزبله دنیا را کاملا فراموش کرده اند.
بنابراین، دیدن اسرار پشت پرده بسیار دشوار است و اگر کسی از آن آگاه یافت، دیگر قدرت ماندن در این دنیا را ندارد. در نهج البلاغه می خوانیم: ینظر الیهم الناظر فیحسبهم مرضی و ما بالقوم من مرض و یقول لقد خولطوا و لقد خالطهم امر عظیم.(خطبه193)
گاهی عده ای را می بینید و فکر می کنید که آنها خردشان را از دست داده اند در حالی که تماشای جمال یار هوش را از آنان ربوده است.
آنان همواره با خود این گونه نجوا دارند:
کس ندانست که منزلگه و مقصود کجاست
آن قدر هست که بانگ جرسی می آید
اگر ما هوشیار باشیم، صدای بانگ جرس را می شنویم. ما باید بدانیم که رفتگان دیار رحمت حق نابود نشده اند، و ما هم به زودی به آنها خواهیم پیوست.

راه رسیدن به کشف شهود چیست؟

قرآن کریم کشف و شهود را این گونه ترسیم فرمود:"کلّا لو تعلمون علم الیقین، لترونّ الجحیم". (تکاثر، آیه 5و 6)
اگر معارف دین را با برهان و یقین بشناسید و به آن عمل کنید، هم اکنون در همین دنیا جهنم را می بینید؛ در غیر این صورت پس از مرگ کافران هم می توانند جهنم را ببینند:"ربنا ابصرنا و سمعنا"(سجده، آیه(12
افرادی چون حارثة ابن مالک که مرحوم کلینی در اصول کافی قصه آن را نقل کرده است، در محضر رسول اکرم(ص) می گفتند: گویا عرش و بهشت، و دوزخ و اهل آن را می بینیم.
اگر به آنچه از حلال و حرام می شناسیم، واقعا عمل کنیم و چشم، گوش، دست، پا و … را تطهیر کنیم و علم همراه با عمل صالح داشته باشیم به چنین مرتبتی نائل می شویم؛ خلاصه این که راه رسیدن به کشف و شهود، بندگی خدا است.

منبع:شبستان

«لمح» و «لمحة»

فعل ثلاثی مجرد این ریشه وقتی با حرف «إلی» به‌کار می‌رود؛ مانند «لمح إلیه» به معنای این است که با عجله و سرعت به او نظر کرد.[1] مصدر آن «لمح» و اسمی که برای این نوع نگاه به‌کار می‌رود را «لمحة» می‌گویند.[2]
در روایات نیز آمده است: «وَ لَهُ الْحَمْدُ وَ الْمَجْدُ وَ الْعَظَمَةُ وَ الْکِبْرِیاءُ، مَعَ کُلِّ نَفَسٍ وَ کُلِّ طَرْفَةِ عَیْنٍ، وَ کُلِ‏ لَمْحَةٍ سَبَقَ فِی عِلْمِه‏»؛[3] یعنی حمد و مجد و عظمت و بزرگی از آن خداست، چنان‌چه هر نفسی [که برون آید] و هر پلک زدنی و هر گوشه نگاهی را بر آن احاطه دارد.
در قرآن کریم نیز در توصیف قیامت آمده است: «ما أَمْرُ السَّاعَةِ إِلاَّ کَلَمْحِ الْبَصَرِ أَوْ هُوَ أَقْرَب»؛[4] که دارای نکته بسیاری ظریفی در تعبیر خود است. اگر اینجا امر آن‌را به چشم بر هم زدن تشبیه کرده خواسته است فوریت آن‌را برساند، چون «لمح» براى انسان‌ها آسان‌ترین و کم‌مدت‌ترین کارها است. پس در حقیقت تشبیه مذکور با تشبیه به حسب فهم شنونده است، و به همین جهت دنبالش فرمود: «أَوْ هُوَ أَقْرَبُ»؛(و یا نزدیک‌تر از آن است) از مثل چنین سیاقى فهمیده می‌شود که از بیان قبلى اعراض شده، گویا خداى تعالى گفته است: امر قیامت در آسانى و سهولت نسبت به من، شبیه چشم گرداندن براى شما است، و اگر آن را چنین تشبیه کردم به منظور رعایت حال و فهم شما است، خواستم تا آسانى آن را به فهم شما نزدیک کنم و گر نه براى ما از این هم آسان‌تر است؛ هم‌چنان که در جاى دیگر درباره آن فرموده: «یَقُولُ کُنْ فَیَکُونُ».[5] پس امر قیامت نسبت به قدرت و مشیت خداى تعالى مانند امر آسان‌ترین خلق است.[6]

____________________________________________________

[1]. لمح إلیه: اختلس النظر أو أبصره بنظر خفیف؛ لسان العرب، ج 2، ص 584.
[2] . البته لمحة سماعاً مفرد ملامح هم به‌کار می‌رود؛ برای نمونه وقتی گفته می‌شود «فِى فُلانٍ‏ لَمْحَةٌ مِنْ ابِیه»؛ یعنی فلانى شباهت به پدرش دارد؛ لسان العرب، ج 2، ص 584.
[3]. شیخ طوسی، محمد بن حسن، مصباح المتهجد و سلاح المتعبد، ج 2، ص 459، مؤسسة فقه الشیعة، بیروت، 1411ق.
[4]. نحل، 77: «کار قیامت جز مانند یک چشم بر هم زدن یا نزدیک‌تر [از آن‏] نیست».
[5]. انعام، 73: «و هر گاه که می‌گوید: باش، بی‌درنگ موجود شود».
[6]. طباطبایى، سید محمد حسین، المیزان فى تفسیر القرآن، ج 12، ص 305، دفتر انتشارات اسلامى جامعه‏ى مدرسین حوزه علمیه قم، 1417ق.

در میان سخنان گهربار انبیاء الهی و ائمه معصومین(ع) نکاتی سراسر پند، عبرت، تذکر و یادآوری وجود دارد که وقتی آنها را در قالب معماهای دینی عرضه می‌کنیم جذابیت بیشتری برای مخاطب داشته و ذهن او را با این مسائل درگیر کرده و برای وی سوالاتی ایجاد می‌کند که با مراجعه به این سخنان پاسخ خود را خواهد یافت.
در ادامه طرح پرسش و پاسخ‌های دینی و قرآنی در قالب “معماهای دینی” 10 سوال که پاسخ آنها از لسان مبارک معصومین(ع) بیان شده را مرور می‌کنیم.

ابتدا 10 سوال و معمای دینی با عنوان “ترین"ها مطرح کرده و در ادامه پاسخ آنها را با استفاده از احادیث و روایات به ترتیب بیان می‌کنیم.

این معماها و سوالات به شرح زیر است:

1- بدترین مردم در قیامت به پیشگاه خداوند چه کسی است؟

2- بهترین ازدواج‌ها کدام است؟

3- شاکرترین مردم نسبت به خدا چگونه است؟

4- راست‌ترین سخن کدام است؟

5- بهترین نیکی‌ها چیست؟

6- پرارزش‌ترین مردم چه کسی است؟

7- پاکترین خوراکی‌ها کدام است؟

8- احمق‌ترین مردم کیست؟

9- منفورترین چیزهای حلال نزد خداوند چیست؟

10- بهترین علوم کدام است؟

پاسخ معماها و معصومی که این پاسخ یا حدیث از ایشان نقل شده است:

1- کسی که مردم از زبانش بترسند. حضرت محمد(ص)

2- بهترین ازدواج‌ها آن است که ساده‌تر و آسان‌تر باشد. حضرت محمد(ص)

3- شاکرترین مردم نسبت به خدا، حق شناس‌ترین آنها نسبت به بندگان است. حضرت محمد(ص)

4- گواهی به اینکه خدایی جز الله نیست. حضرت علی(ع)

5- خوی نیک بهترین نیکی‌هاست. حضرت محمد(ص)

6- کسی که دنیا را مایه ارزش خود نداند. امام سجاد(ع)

7- پاک‌ترین خوراکی‌ها فرآورده کسب است. حضرت محمد(ص)

8- فریفته دنیا. حضرت علی(ع)

9- طلاق منفورترین حلال نزد خداوند است. حضرت محمد(ص)

10- بهترین علوم آن است که سودمند باشد. حضرت محمد(ص)

__________________________________________
پی نوشت:

سایتmoammahaye-qorani.ir

منبع:ایسنا

لمعه به چه معنا است؟

اصل ماده این کلمه «لمع»، به معنای درخشیدن و روشن شدن است.[1] کلمه «لُمعه» نیز به معنای درخشندگی است و بر چیزی که درخشان باشد و موجب جلب نظر شود، اطلاق می‌شود. لذا در کتاب‌های لغت، برای این کلمه، معناهای متعدد دیگری نیز ذکر شده است. این معانی عبارتند از:
1. درختى که در جاى خشک قرار دهند.[2]
2. گروهی از مردم.[3]
3. سیاهی اطراف برآمدگی سینه.[4]
4. نقطه‌ای از بدن که هنگام غسل و وضو، خشک بماند و به آن آب نرسیده باشد.[5]
5. نقطه‌ای سیاه یا سفید یا قرمز.[6]
گفتنی است؛ کتابی معروف به نام «اللُمعة الدمشقیة فی فقه الإمامیة» وجود دارد که توسط یکی از علمای بزرگ شیعه به نام شمس الدین ابو عبد الله محمد بن مکى جزینى عاملى، معروف به شهید اول (م 786 ق) نوشته شده است. این کتاب که در بردارنده یک دوره از مهم‌ترین مباحث فقهى می‌باشد به سبک فقه فتوایى نوشته شده و گاهى نیز به صورت بسیار مختصر مباحث استدلالى در آن دیده می‌شود و به دلیل اختصار و تعابیر روان و درخشندگی و روشنی مطالب همراه با نظم و ترتیب از جایگاه خاصى برخوردار است. و به همین جهت، مؤلف آن نام «لمعه» را برای آن انتخاب کرده است. کتاب «اللُمعة الدمشقیة» توسط برخی از علمای بزرگ شیعه شرح زده شد که می‌توان به معروف‌ترین آن؛ «الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة» نوشته زین الدین بن على عاملی معروف به شهید ثانی اشاره کرد.‌ که هم‌اکنون در حوزه‌های علمیه تدریس می‌شود.
___________________________________________

[1]. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج 8، ص 324، دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع، بیروت، چاپ سوم، 1414ق؛ بستانی، فؤاد افرام، مهیار، رضا، فرهنگ ابجدی عربی-فارسی، ص 122، انتشارات اسلامی، تهران، چاپ دوم، 1375ش.
[2]. فرهنگ ابجدی عربی-فارسی، ص 761.
[3]. همان؛ لسان العرب، ج 8، ص 326.
[4]. لسان العرب، ج 8، ص 325؛ المصباح المنیر، ج 2، 559.
[5]. لسان العرب، ج 8، ص 326.
[6]. فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، محقق و مصحح: مخزومى، مهدى، سامرائى، ابراهیم، ج 2، ص 155، انتشارات هجرت، قم، چاپ دوم، 1410ق.